O Arktyce → Świat Północy → Historia → Najdalej na północ: rekordy żeglugi jachtowej w Arktyce
Najdalej na północ: rekordy żeglugi jachtowej w Arktyce
Rekordowe podejścia jachtów na północ to nie konkurs na odwagę, tylko wynik połączenia trzech rzeczy: okna lodowego, precyzyjnej nawigacji i sytuacji pogodowej, która zdarza się rzadko.
Wbrew temu, co sugerują proste liczby, takie jak 83°N czy 85°N, nie chodzi o „przełamywanie barier” — tylko o znalezienie szczeliny w lodzie, która istnieje przez kilka godzin lub dni. Każdy jacht, który próbował, miał dokładnie ten sam problem: nie da się przewidzieć, jak będzie zachowywać się pak, dopóki nie jesteś na miejscu.
historia pierwszych rejsów
próby dotarcia do bieguna
kto naprawdę był pierwszy?
Historia a współczesność
Współczesne rekordy są bardzo precyzyjne, bo powstają w erze GPS i satelitarnych map lodu.
Starsze — przeciwnie. W latach, zanim istniały satelity, pozycje wyliczano sekstansem, a błąd mógł wynosić kilka mil. Dlatego część dawnych „rekordów” traktuje się dziś bardziej jako ciekawostki historyczne niż twarde liczby.
Dlaczego jednym się udaje, a inni zawracają?
Wszyscy, którzy próbują płynąć jak najdalej na północ, mają ten sam punkt startowy: lodowe okno musi w ogóle istnieć. Ale to, jak daleko jacht rzeczywiście dotrze, zależy od czegoś więcej niż szczęścia. Liczą się możliwości jednostki — konstrukcja kadłuba, moc silnika, manewrowość w brash ice, odporność na zgniot, zapas paliwa, przygotowanie załogi i umiejętność podejmowania decyzji pod presją.
W Arktyce sam pak wyznacza granice, ale to jacht i załoga decydują, jak blisko tej granicy można podejść bez ryzyka wejścia w strefę, z której nie ma odwrotu.
Czy próbę można rozpocząć z dowolnego miejsca?
Nie. W rekordowych podejściach na północ nie liczy się tylko szerokość geograficzna, ale także długość — czyli skąd dokładnie jacht startuje. Dwa punkty na tej samej szerokości mogą mieć zupełnie inne warunki: z jednej strony otwartą wodę, z drugiej — zwartą ścianę paku. To dlatego wybór miejsca rozpoczęcia próby jest równie ważny, jak dystans do przebycia.
Od sezonu do sezonu ta sama trasa może być otwarta, zamknięta albo niemożliwa do przejścia bez ryzyka zgniotu.
Dlatego w tabeli poniżej liczą się nie tylko stopnie szerokości — ale kontekst: skąd jachty płynęły, jakie warunki trafili i dlaczego akurat wtedy „drzwi na północ” były uchylone.
Tabela rekordów żeglugi jachtem najdalej na północ
SZEROKOŚĆ | DATA | JACHT | INFORMACJE | |
1. | 85° 34’ N | 30.09.2019 | Pangaea Expedition | |
2. | 84° 17′ 31″ N | 08.09.2020 | Ocean B | |
3. | 83° 07' 41″ N | 19.09.2024 | Southern Star | |
4. | 83° 01' 16″ N | 17.09.2024 | Ocean A i Ocean B | |
5. | 82º 38' 20″ N | 19.09.2024 | Southern Star | |
6. | 82° 37' 01" N | 06.08.2015 | Barlovento II | |
7. | 82° 32' 45" N | 16.09.2021 | Ocean B | |
8. | 82° 22' 60" N | 14.09.2021 | Azimuth | kpt. Marek Rajtar ZAŁOGA: polska BANDERA: polska |
9. | 82° 18' 12" N | 2012-07-26 | Piotr I | kpt. Danil Gavrilov ZAŁOGA: rosyjska BANDERA: rosyjska |
10. | 82° 18' 12" N | 2012-07-26 | Luna | kpt. Astrid Ewe ZAŁOGA: niemiecka BANDERA: niemiecka |
11. | 82° 15' 00" N | 2013-08-31 | Babouchka | kpt. Sébastien Roubinet ZAŁOGA: francuska BANDERA: francuska |
12. | 82° 10' 33" N | 2013-07-20 | Barlovento II | |
13. | 82° 01' 59" N | 1991 | Vagabond’eux | |
14. | 82° 00' 14" N | 2006 | Panorama | |
15. | 82° 00' 00" N | 14.08.2011 | Apostol Andriej | kpt. Nikolay Litau ZAŁOGA: rosyjska BANDERA: rosyjska |
16. | 81° 52' 09" N | 06.09.2018 | Azimuth | kpt. Paweł Pelc ZAŁOGA: polska BANDERA: polska |
17. | 81° 46' 48" N | 2008 | Alter Ego | kpt. Stanislav Ershov BANDERA: maltańska |
18. | 81° 37' 59" N | 02.08.2007 | Dagmar Aen | kpt. Arved Fuchs ZAŁOGA: niemiecka BANDERA: niemiecka |
19. | 81° 37' 30" N | 2013 | Sarema | kpt. Pekka Kauppila ZAŁOGA: finlandzka BANDERA: finlandzka |
20. | 81° 34' 59" N | 2013 | Lady Dana 44 | |
21. | 81° 34' 11" N | 01.08.2012 | Hi Ocean One | kpt. Maciej Sodkiewicz ZAŁOGA: polska BANDERA: polska |
22. | 81° 33' N | 2013 | Anna Margaretha | kpt. Heinz Wutschke ZAŁOGA: międzynarodowa BANDERA: holenderska |
23. | 81° 30' N | 2012 | Nashachata II | kpt. Zbigniew Jałocha ZAŁOGA: polska BANDERA: polska |
Ciekawostka
Do dziś nie ma pewności, kto pierwszy zdobył biegun północny
Peary bardzo długo był uważany za zdobywcę bieguna północnego (1909), ale relacje jego i Cooka (1908) zawierają zbyt wiele nieścisłości. Dlatego dzisiaj za pierwsze niekwestionowane dotarcie uznaje się dopiero przelot sterowca Norge w 1926 roku, a pierwsze potwierdzone wejście na biegun „z powierzchni” – dopiero wyprawę Wally’ego Herberta w 1969.