Historia rejsów po archipelagu Svalbard
Pierwszym polskim jachtem na Spitsbergenie był s/y Swarożyc (kpt. W. Liskiewicz) w 1967 r. W 1971 roku s/y Mestwin (kpt. D. Bogucki) przekroczył w pobliżu brzegów Spitsbergenu 80-ty równoleżnik. Próbę okrążenia od północy Spitsbergenu podjął w 1975 r. s/y Zaruski (kpt. A. Rościszewski), lecz lody uniemożliwiły pokonanie ostatnich kilkudziesięciu mil. Takie były początki polskich wypraw żeglarskich w te rejony. Ekspedycje Wikingów na „północny wierzchołek morza” zostały odnotowane w starych dokumentach islandzkich pochodzących z końca XII wieku, gdzie znajduje się krótka wzmianka: „odkryto Svalbard”.
1967 s/y Swarożyc na Spitsbergenie
W 1967 roku 13 czerwca z Ustki wyszedł w rejs na Spitsbergen jacht AKM „Swarożyc III”. Załogę jachtu stanowili: kpt. jachtu – Wacław Liskiewicz absolwent Politechniki Gdańskiej, I of. – Dobrosław Daraszkiewicz – student AMG, II oficer – Tadeusz Stawski – absolwent Politechniki Gdańskiej, II of. – Andrzej Janik – student Akademi Medycznej w Gdańsku. Załogę stanowili: Andrzej Trzaska – absolwent Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, Kazimierz Przecławski† – ekonomista Gdańskiej Stoczni Jachtowej.
Po miesięcznej żegludze 13 lipca „Swarożyc” zacumował w stolicy Spitsbergenu przy nabrzeżu w porcie Longyearbyen (szerokość geograficzna – φ=78°13’N) W dniu 21 sierpnia 1967 jacht powrócił do Polski cumując w Basenie Jachtowym w Gdyni. W drodze powrotnej pierwszym portem po opuszczeniu Spitsbergenu było Skagen w Danii (skończyła się ważność wiz norweskich).
źródło: A.Kaszowski, Z.Urbanyi, Polskie jachty na oceanach, Gdańsk 1981 r.
1971 – Mestwin na Spitsbergenie i Jan Mayen
Autorami projektu „Mestiwna” są Henryk Kujawa i Józef Szymańda. Jednostkę zbudowano w Stoczni Gdańskiej na zamówienie kpt. Dariusza Boguckiego, który w roku 1971 popłynął na „Mestwinie” na Spitsbergen. To był rekordowy rejs, bo wówczas żaden Polak na tego typu jednostce nie dotarł tak daleko, jak załoga dowodzona przez Boguckiego – powyżej 80° szerokości geograficznej północnej w rejonie wyspy Moffen, dokładnie 80º05’N.
W tym samym roku „Mestwin” odniósł jeszcze jeden sukces, dopłynął do niezdobytej jak dotąd przez polskich żeglarzy wyspy Jan Mayen. Był równocześnie drugim w historii jachtem, który tam dotarł. Trzeci pionierski wyczyn załogi „Mestwina” w roku 1971, to zawinięcie do Ny Ålesundu na Svlabardzie. Także i tam wcześniej nie dopłynął żaden polski jacht.
źródło: A.Kaszowski, Z.Urbanyi, Polskie jachty na oceanach, Gdańsk 1981 r.
1975 – Gen. Zaruskim na Spitsbergen
Rekordowe osiągnięcie północnej szerokości 80°34’N, pierwsze wejście polskiego jachtu do Hornsundu – wizyta w stacji polarnej PAN, rejs wyróżniony III Nagrodą Rejs Roku 1975 (wraz z kpt. J.Idzikowskim za rejs dookoła Islandii) S/y Zaruski (kpt. A. Rościszewski) w 1975 podjął próbę okrążenia od północy Spitsbergenu, lecz lody uniemożliwiły pokonanie ostatnich kilkudziesięciu mil.
źródło: Polskie żeglarstwo polarne
1981 kpt. Wojciech Wierzbicki
Pierwsze polskie opłynięcie archipelagu Svalbard na s/y „Gedania” (nie ma potwierdzenia, że okrążono wszystkie wyspy całego archipelagu Svalbard– istnieją poszlaki, że dokonano tylko opłynięcia Spitsbergenu, a nie Svalbardu).
Nagroda Główna Srebrny Sekstant i Rejs Roku 1981.
1990 kpt. Janusz Kurbiel
Dwukrotne opłynięcie Spitsbergenu na s/y „Vagabond’eur”.
wyprawa nagrodzona Nagrodą Główną Srebrny Sekstant i Nagrodą Rejs Roku 1991 za dwukrotne opłynięcie Spitsbergenu jachtem żaglowym.
1991 kpt. Janusz Kurbiel
Pierwsze opłynięcie archipelagu Svalbard i rekord szerokości geograficznej (82°02’N) na s/y „Vagabond’eur” (nie ma potwierdzenia, że okrążono wszystkie wyspy całego archipelagu Svalbard).
1996 kpt. Mieczysław Siarkiewicz
Opłynięcie Spitsbergenu na s/y „Barlowento II”.
Wyprawa nagrodzona Główną Nagrodą Srebrny Sekstant i I Nagrodą Rejs Roku 1996.
2004 kpt. Przemysław Mączkowski
Politechniką dookoła Svalbardu i do Ziemi Franciszka Józefa.
załoga: Marcin Sikora, Paweł Malinowski, Piotr Popławski, Michał Jastrzębski, Adam Linkowski, Martyna Sikora, Łukasz Duwadziński, Józef Garczarczyk
Podczas wyprawy prawie okrążono cały archipelag Svalbard (nie opłynięto wyspy Prins Karls Forland).
Wyprawa nagrodzona I Nagrodą Rejs Roku 2004 i Srebrny Sekstant; wyróżnienie – Kolosy 2004 i Nagroda Grotmaszta Bractwa Kaphornowców 2004
źródło: Polskie żeglarstwo polarne
2006 kpt. Piotr Kuźniar
Panoramą dookoła Svalbardu.
Załoga: Piotr Michałowski, Ewa Skut, Włodzimierz Szczęsny, Dorota Basara, Ryszard Marcjoniak, Małgorzata Wojtaczka
Podczas wyprawy prawie okrążono cały archipelag Svalbard (nie opłynięto wysp Hopen i Prins Karls Forland) w wyprawie osiągnięto szerokość geograficzną 82º00,24’N.
2006 kpt. Remigiusz B. Trzaska
Panoramą dookoła Svalbardu i do Ziemi Franciszka Józefa
Załoga: Jacek Kiluk, Dominik Grott, Bolesław Rudnik, Andrzej Sieczak, Dominika Kasieczko, Marcin Gienieczko, Magdalena Szczypka.
Wyprawa nagrodzona Honorowym Wyróżnieniem Głosu Wybrzeża, Nagrodą Rejs Roku 2006, wyróżnieniem Kolosy 2006 i nagrodą Wrocławskiego Bractwa Szyprów Rejs Roku 2006.
2020 kpt. Andrzej Górajek
Załoga: Marek Rajtar, Paweł Pelc, Halina Górajek, Jacek Hryniewiecki, Iwona Marchewka
Oceanem B podjęto próbę opłynięcia całego archipelagu Svalbard (nie okrążono wysp: Kvitøya, Edgeøya, Hopen oraz Niedźwiedziej), dopłynięto najdalej na północ osiągając szerokość geograficzną 84°17′31″N (pobicie o ponad 100 Mm dotychczasowego rekordu Polski oraz światowego rekordu Guinessa z 2015 r.).
Wyprawa nagrodzona nagrodą Rejs Roku im. Wyszaka oraz Żeglarz Roku.
2020 kpt Paweł Pelc
Oceanem B dookoła Spitsbergenu.
Załoga: zastępca kapitana Andrzej Górajek, Zbysław Zbyszyński, Adam Świrszcz, Krzysztof Prochowski, Urszula Malak, Magdalena Pryszcz, Piotr Zbyszyński
Podczas wyprawy okrążono Spitsbergen pokonując cieśninę Hinlopen w trudnych warunkach pogodowych, żeglując pod wiatr wiejący z prędkością przekraczającą 50 węzłów.
2021 Kpt. Andrzej Górajek
Oceanem B dookoła Svalbardu.
Załoga: zastępca kapitana Paweł Pelc, Mateusz Ćwikliński, Wojciech Pasieczny, Piotr Lubaczewski, Rafał Łuczak, Tadeusz Buchowiecki, Halina Górajek, Mieczysław Barański, Barbara Malinowska, Marek Fabijański, Marek Mończyk, Leszek Delimat
Podczas wyprawy okrążono wszystkie wyspy archipelagu Svalbard. Podczas wyprawy dopłynięto najdalej na północ do szerokości geograficznej 82°32′75″N ustanawiając czwarty wynik w światowym rankingu żeglugi jachtem w stronę Bieguna Północnego. Wyprawa przebiegała w trudnych warunkach pogodowych przy wiatrach wiejących z prędkością przekraczającą 60 węzłów.